Được biết, trễn toàn thế giới có khoảng 200 loài gây hại ngũ cốc phá hoại lương thực trong quá trình gia công, bảo quản và phân phối và chúng đang dần lan rộng ra khắp thế giới do sự phát triển của hoạt động nhập khẩu và phân phối nông sản. Những loài gây hại ngũ cốc này có cơ thể nhỏ dễ thích nghi và xâm nhập cũng như di chuyển giữa các loại ngũ cốc và thực phẩm, đồng thời có bộ hàm khỏe để xâm nhập qua bao bì đóng gói.
Tên côn trùng
Mọt thuốc lá
Tên học thuật
Đặc điểm
Mọt thuốc lá trưởng thành có hình bầu dục dài, chiều dài cơ thể khoảng 2 – 4mm, màu nâu đỏ, bề mặt cơ thể phủ một lớp lông mềm màu nâu vàng. Đầu nhỏ và cong về phía ngực trước nên từ trên nhìn xuống sẽ không nhìn thấy đầu. Râu có hình răng cưa, màu nâu với nhiều lông trắng và bỏ nhanh theo các tác nhân kích thích từ bên ngoài.
Tập tính sinh hoạt
Chúng phát triển mạnh khoảng 2-3 lần một năm và sống sót qua mùa động dưới dạng ấu trùng. Chúng xây kén mỏng trong gỗ, ngũ cốc, lương thực đến tháng 4-5 năm sau đó, ấu trùng ngủ đông sẽ trở thành nhộng, côn trùng trưởng thành sẽ xuất hiện lần thứ 1 vào tháng 5-6, và lần thứ 2 diễn ra vào tháng 6-9, lần thứ 3 diễn ra vào sau tháng 9.
Tên côn trùng
Sâu bột
Tên học thuật
Tribolium
Đặc điểm
Hình dạng thân thể biến đổi từ hình bầu dục thuôn dài đến dẹt, tử mềm mại đến xù xì. Râu có 11 đốt, nhưng đôi khi chỉ có 10 đốt, hình dạng đa dạng từ hình sợi chỉ, hình hạt cườm, đến hình cong. Bụng có 5 đốt, 3 đốt đầu hơi dính vào nhau.
Tập tính sinh hoạt
Xuất hiện nhiều lần trong năm, vòng đời trong môi trường tốt nhất là từ 7 đến 10 tuần (đôi khi kéo dài hơn 3 tháng), trứng nở thành ấu trùng màu trắng nâu. Thông thường chúng lột xác khoảng 7-8 lần. Quá trình sinh sản diễn ra mạnh mẽ khi độ ẩm cao và con trưởng thành đôi khi có thể bay. Hoạt động ngủ đông chỉ diễn ra khi là ấu trùng hoặc nhộng.
Tên côn trùng
Bọ cánh cứng thảm
Tên học thuật
Anthrenus verbasci
Đặc điểm
Chiều dài cơ thể của bọ thảm trưởng thành khoảng 1,8-3,2mm, thân có màu đen với các đốm vảy màu vàng, nâu và trắng. Cơ thể tròn và dày, được bao phủ bởi các vảy hình bầu dục hoặc hình tam giác. Khi ấu trùng là ấu trùng già, chiều dài cơ thể khoảng 4mm, mặt lưng có màu nâu sẫm hoặc nâu vàng, mặt bụng có màu sáng. Cơ thể hình bầu dục dài, có lông cứng khắp người, mặt lưng cứng.
Tập tính sinh hoạt
Chúng sản sinh một thế hệ mỗi năm, côn trùng trưởng thành thường xuất hiện vào khoảng tháng 5. Côn trùng thưởng thành chủ yếu tìm các loài hoa để hút nhụy và sinh sản khoảng 30-60 trứng ở các địa điểm có mỗi ăn cho ấu trùng. Thời gian phát triển của trứng là 25–26 ngày. Thời gian ấu trùng là khoảng 300 ngày cho đến mùa xuân năm sau, trong thời gian đó, chúng lột xác khoảng 6–8 lần. Thời gian phát triển của nhộng là 20–30 ngày. Ở môi trường trong nhà, chúng ăn các chất hữu cơ động thực vật đa dạng từ ngữ cốc, lụa, tiêu bản động vật, quần áo, thảm v.v.
Tên côn trùng
Mọt gạo
Tên học thuật
Sitophilus oryzae
Đặc điểm
Trên lưng côn trùng trưởng thành có nhiều vết vân dọc, cánh ngoài có 4 đốm màu vàng nhạt, thân dài khoảng 2,3 – 3,5mm. Mõm của con đực ngắn và củn, lưng thô và không có độ bóng, nhưng mõm của con cái dài và mỏng, lưng nhẵn và bóng.
Tập tính sinh hoạt
Chúng trú đồng trong ngũ cốc và trở thành côn trùng trưởng thành sau đó, sau khi ra khỏi ngũ cốc khoảng 3-4 ngày, chúng bắt đầu giao phối và sinh sản. 1 con cái có thể đẻ được từ 300–500 trứng, trong khoảng thời gian từ trứng nở thành côn trùng trưởng thành, chúng sống trong ngũ cốc và làm hại ngũ cốc. Một con trưởng thành có thể gây hại cho rất nhiều ngũ cốc. Tuổi thọ của một con côn trung trưởng thành thay đổi tùy thuộc vào thời gian chúng xuất hiện, nhưng nhìn chung là khoảng 100 ngày, một số con sống qua mùa đông là khoảng hơn 200 ngày.
Tên côn trùng
Mọt thóc
Tên học thuật
Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus)
Đặc điểm
Chiều dài cơ thể của con trưởng thành khoảng 2,5 - 3,5 mm, hình dạng mỏng và dài. Ngực hình bầu dục dài, trên lưng có hai rãnh sâu thẳng đứng, hai bên trái phải có 6 cái bướu hình răng cưa, bề mặt màu nâu sẫm hoặc nâu đỏ phủ một lớp lỗng mịn màu nâu vàng. Râu có hình chày rộng và dày hơn về phía cuối. Chiều dài cơ thể của ấu trùng khoảng 3 – 4 mm, phẳng, mỏng và dải. Cơ thể màu trắng vàng, phía sau đốt thân có những đốm đen, lông ngắn rải rác. Trứng hình bầu dục, nhộng dài khoảng 2,5 mm, màu vàng nâu.
Tập tính sinh hoạt
Xuất hiện khoảng 3 lần một năm, con trưởng thành ngủ đông mùa đông trong bao thùng, bãi đá, vết nứt trên tưởng, đống rác bên trong hoặc bên ngoài nhà kho, con cái đẻ khoảng 150 quả trứng trong đống ngũ cốc. Vòng đời thay đổi đôi chút tùy thuộc vào nhiệt độ, độ ẩm và tình trạng dinh dưỡng, nhưng kéo dài khoảng 3 đến 10 tuần, ở vùng ôn đới, chúng phát triển ngay cả trong mùa đông và có thể sống khoảng 2 đến 3 năm.
